Alle Nederlandse huishoudens moeten in 2050 volledig energieneutraal zijn, zeggen onderhandelaars aan de klimaattafel ‘Gebouwde Omgeving’. Hoe? Dat blijft vaag, stelde het Centraal Planbureau vorige week. Ondertussen stijgt de belasting op gas. Begin nu al met investeren in groene producten, zeggen experts.

De belasting op aardgas zal tot 2030 met 75 procent stijgen, bevestigde de klimaattafel ‘Gebouwde Omgeving’, en dat gaat volgend jaar in. De belasting op stroom daalt juist met meer dan de helft om elektrische alternatieven voor aardgas financieel aantrekkelijker te maken.

Andy van den Dobbelsteen, professor Climate Design & Sustainability aan de TU Delft en Jos Rood van de Duurzaam Uitgeest Energie Coöperatie (DUEC) adviseren huizenbezitters de kansen van de aardgastransitie te zien.

Van den Dobbelsteen: “Een verandering die geld kost, zorgt voor gemopper bij de burger, maar hier kunnen we niet onderuit. Er zijn ook geen leuke alternatieven. Niemand wil dat we afhankelijk worden van Poetins gas of Arabische olie. Wat mij redelijk lijkt, is dat die verhoging van de belasting op gas pas ingaat als gemeenten hun plan bekend maken in 2021.”

Rood: “Burgers worden langzaam geconditioneerd door wat ze zien en lezen in de media over Groningen, prijsverhogingen en klimaatverandering. Zo worden ze klaargestoomd voor de energietransitie, maar de pijn moet wel wat verzacht worden.”

Over drie jaar weten we pas wat er met onze wijken gaat gebeuren. Als je op een warmtenet wordt aangesloten, is het zinloos om nu te investeren in een warmtepomp. Wat kunnen we nu al wel doen?

Van den Dobbelsteen: “Ongeacht welke besluiten de gemeente waar je in woont neemt, na-isolatie moet iedereen toepassen. Het dak en de muren laten isoleren, dubbel glas laten zetten, dikke gordijnen voor het raam hangen in de winter zijn maatregelen die sowieso moeten, want alleen goed geïsoleerde huizen kunnen gebruikmaken van een warmtepomp, of aangesloten worden op het warmtenetwerk. Investeren in een hybride warmtepomp is voor nu een slimme oplossing. Daarmee gebruik je nog maar een beetje gas en dat scheelt veel in het gasverbruik.”

Rood: “De energie die je niet gebruikt, hoef je ook niet te kopen. Plak een tochtstrip tussen de deur en laat de vloer isoleren. Dat scheelt zo een paar graden. De investering in isolatie betaalt zichzelf vanzelf terug, en levert bovendien veel wooncomfort op. Doe het nu, zou ik zeggen, voordat er flinke prijsstijgingen komen.”

Is het redelijk dat burgers zelf hun verbouwing moeten betalen?

Rood: “De houding ‘jullie willen ons van het gas af, dus compenseer het maar’ gaat niet werken. Er moet goed gecommuniceerd worden met de burger. ‘We willen minder CO2 produceren’ zegt de gemiddelde Nederlanders waarschijnlijk niet zo veel, maar dat je je zonnepanelen binnen zeven jaar terug hebt verdiend en geen stroomrekening meer hoeft te betalen, daar zijn we wel in geïnteresseerd.”​

Van den Dobbelsteen: “Nederlanders zijn gewend aan goedkoop gas. In Denemarken bijvoorbeeld betaal je twee keer zoveel voor gas en daar zie je ook veel meer draagkracht voor gasloos wonen. Wat zou helpen is als banken pro-actiever zijn. Elke bank heeft groene leningen beschikbaar waarmee mensen hun verbouwing kunnen financieren, dat weet lang niet iedereen. Kijk vooral naar gemeentelijke subsidies, want die zijn er volop.”

Wat moeten Nederlanders weten die tegen de gastransitie opzien?

Van den Dobbelsteen: “Er gebeurt al veel: honderden wijken worden nu al aardgasvrij gemaakt, alle nieuwbouw wordt gasloos gebouwd, heel Purmerend ligt al aan een warmtenetwerk. Je moet de kansen zien. Nooit meer de energierekening betalen, onmiddelijk lagere maandlasten, veel meer wooncomfort, en elke investering die je als burger nu doet, betaalt zich dubbel en dwars terug.”

“Door zelf je stroom op te wekken met zonnepanelen heb je een rendement van 5 á 6 procent en dan wordt de belasting op stroom ook nog lager. Dat is meer dan wanneer je je geld nu op je spaarrekening zet. Als jouw wijk aan een warmtenetwerk wordt gelegd, komt daar een grote verbouwing bij kijken. De riolering kan gelijk worden vervangen, de hele wijk knapt ervan op en je krijgt er een veel gezondere woonomgeving voor terug.”

Rood: “Zelf je eigen stroom opwekken voelt goed. In Uitgeest hebben 40 mensen aandelen in een windmolen gekocht. Dat liep als een trein. Het rendement voor de eigenaren is ruim 5 procent van hun investering. De stroom die met een windmolen wordt opgewekt, gaat het netwerk op. Zo help je het fossiele verbruik regionaal te verminderen. Mensen voelen zich daar goed over.”